2.4.1.1 41. Algemeen
De enkelvoudige jaarrekening maakt deel uit van de jaarrekening 2017 van ForFarmers N.V. (‘de Vennootschap’).
Voor de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling alsmede de toelichting bij de enkelvoudige balans en winst-en-verliesrekening wordt verwezen naar de grondslagen en toelichting bij de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening.
Alle financiële informatie die in euro's wordt gepresenteerd is afgerond op het naastliggende duizendtal, tenzij anders is aangegeven.
2.4.1.2 42. Grondslagen voor de waardering van activa en verplichtingen en voor de bepaling van het resultaat
De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De Vennootschap maakt voor de bepaling van de grondslagen voor waardering van activa en verplichtingen en resultaatbepaling van haar enkelvoudige jaarrekening gebruik van de optie die wordt geboden in artikel 2:362 lid 8 BW. Dit houdt in dat de grondslagen voor waardering van de activa en verplichtingen en resultaatbepaling (hierna ‘waarderingsgrondslagen’) van de enkelvoudige jaarrekening van de Vennootschap gelijk zijn aan de grondslagen die voor de geconsolideerde EU-IFRS jaarrekening zijn toegepast. Verwezen wordt naar noot 38 en 39 bij de geconsolideerde jaarrekening voor een beschrijving van deze grondslagen.
Deelnemingen in groepsmaatschappijen
In de enkelvoudige balans worden de deelnemingen in groepsmaatschappijen gewaardeerd volgens de ‘equity’-methode. Zie voor een uitwerking hiervan de grondslagen voor consolidatie in de geconsolideerde jaarrekening.
Resultaat deelnemingen
Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de Vennootschap in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties waarbij overdracht van activa en passiva tussen de Vennootschap en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn geëlimineerd voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.
2.4.1.3 43. Investeringen in deelnemingen
In duizenden euro | noot | 2017 | 2016 |
Boekwaarde op 1 januari | 405.739 | 387.449 | |
Ontvangen dividend | -23.832 | -27.000 | |
Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen, na belastingen | 60.438 | 53.933 | |
Buitenlandse activiteiten - valuta omrekeningsverschillen, na belastingen | 26D | -2.083 | -8.114 |
Herwaardering van toegezegd-pensioenverplichtingen, na belastingen | 26D | 4.168 | -210 |
Overige mutaties | 5 | -319 | |
Boekwaarde 31 december | 444.435 | 405.739 | |
2.4.1.4 44. Vorderingen op en schulden aan groepsmaatschappijen
De vorderingen op en schulden aan groepsmaatschappijen hebben allen een kortlopend karakter.
2.4.1.5 45. Financiële instrumenten
De Groep wordt blootgesteld aan de volgende risico’s als gevolg van het gebruik van financiële instrumenten
-
kredietrisico
-
liquiditeitsrisico
-
marktrisico
In de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening is informatie weergegeven over de blootstelling van de Groep aan bovengenoemde risico’s, de doelstellingen van de Groep, het beleid en de processen om risico’s te meten en te beheersen en het managen van kapitaal. Deze risico’s, doelstellingen, beleid en processen voor meting en beheersing van risico’s en het managen van kapitaal zijn ook van toepassing op de enkelvoudige jaarrekening.
Reële waarde
De reële waarden van de financiële instrumenten opgenomen op de balans, inclusief handels- en overige vorderingen, geld en kasequivalenten, handelsschulden en overige te betalen posten en schulden aan groepsmaatschappijen benaderen hun boekwaarden.
2.4.1.6 46. Belastingen en premies sociale verzekeringen
Het saldo van de vordering en schulden uit hoofde van belastingen en premies sociale verzekeringen bevat een post met betrekking tot te betalen winstbelastingen voor een bedrag van €5,0 miljoen (2016: €2,5 miljoen).
De Groep en de Nederlandse groepsmaatschappijen waarin de Groep een 100% belang heeft vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting, waarvan ForFarmers N.V. het groepshoofd is. Voor de BTW bestaat een vergelijkbare fiscale eenheid voor de Nederlandse groepsmaatschappijen. Deze fiscale eenheid bevat ook de meerderheidsaandeelhouder Coöperatie FromFarmers U.A., welke het hoofd is van deze fiscale eenheid. Bij het hoofd van de fiscale eenheid wordt de volledige actuele vordering of schuld aan de fiscus in de balans opgenomen. Verrekening van belastingen binnen de fiscale eenheid vinden plaats alsof ieder vennootschap zelfstandig belastingplichtig is. Per 1 januari 2018 is de Coöperatie FromFarmers U.A. geen onderdeel meer van de fiscale eenheid voor de BTW en is ForFarmers N.V. het groepshoofd.
2.4.1.7 47. Eigen vermogen
Mutatieoverzicht van het eigen vermogen | ||||||||||
2017 | ||||||||||
In duizenden euro | noot | Aandelen- kapitaal | Agio | Reserve eigen aandelen | Wettelijke reserve omrekenings- verschillen | Wettelijke reserve kasstroom- afdekkingen | Overige wettelijke reserves | Ingehouden winsten | Onverdeeld resultaat | Totaal |
Stand op 1 januari 2017 | 1.063 | 143.554 | -1 | -3.609 | 27 | 17.099 | 212.717 | 53.260 | 424.110 | |
Toevoeging uit het onverdeeld resultaat | - | - | - | - | - | - | 53.260 | -53.260 | - | |
Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten | ||||||||||
Winst | - | - | - | - | - | - | 58.554 | 58.554 | ||
Totaal niet-gerealiseerde resultaten | 16 , 26 | - | - | - | -2.083 | -27 | - | 4.173 | - | 2.063 |
Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten | - | - | - | -2.083 | -27 | - | 4.173 | 58.554 | 60.617 | |
Transacties met aandeelhouders van de Vennootschap, rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen | ||||||||||
Bijdragen en uitkeringen | ||||||||||
Dividenden | 26 | - | - | - | - | - | - | -25.716 | - | -25.716 |
Inkoop eigen aandelen | 26 | - | - | -54 | - | - | - | -53.700 | - | -53.754 |
Op aandelen gebaseerde betalingstransacties | 15 | - | - | - | - | - | - | 45 | - | 45 |
Herclassificaties | - | - | - | - | - | 1.379 | -1.379 | - | - | |
Totaal transacties met aandeelhouders van de Vennootschap | - | - | -54 | - | - | 1.379 | -80.750 | - | -79.425 | |
Stand op 31 december 2017 | 1.063 | 143.554 | -55 | -5.692 | - | 18.478 | 189.400 | 58.554 | 405.302 | |
2016 | ||||||||||
In duizenden euro | noot | Aandelen- kapitaal | Agio | Reserve eigen aandelen | Wettelijke reserve omrekenings- verschillen | Wettelijke reserve kasstroom- afdekkingen | Overige wettelijke reserves | Ingehouden winsten | Onverdeeld resultaat | Totaal |
Stand op 1 januari 2016 | 106.261 | 38.356 | -399 | 4.505 | - | 11.521 | 191.560 | 50.707 | 402.511 | |
Toevoeging uit het onverdeeld resultaat | - | - | - | - | - | 4.651 | 46.056 | -50.707 | - | |
Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten | ||||||||||
Winst | - | - | - | - | - | - | - | 53.260 | 53.260 | |
Totaal niet-gerealiseerde resultaten | 16 , 26 | - | - | - | -8.114 | 27 | - | -211 | - | -8.298 |
Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten | - | - | - | -8.114 | 27 | - | -211 | 53.260 | 44.962 | |
Transacties met aandeelhouders van de Vennootschap, rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen | ||||||||||
Bijdragen en uitkeringen | ||||||||||
Dividenden | 26 | - | - | - | - | - | - | -24.734 | - | -24.734 |
Inkoop eigen aandelen | 26 | - | - | 84 | - | - | - | 916 | - | 1.000 |
Op aandelen gebaseerde betalingstransacties | 15 | -105.198 | 105.198 | 314 | - | - | - | -314 | - | - |
Herclassificaties | - | - | - | - | - | - | 371 | - | 371 | |
Verwerving van minderheidsbelang zonder wijziging in de zeggenschap | - | - | - | - | - | 927 | -927 | - | - | |
Totaal transacties met aandeelhouders van de Vennootschap | -105.198 | 105.198 | 398 | - | - | 927 | -24.688 | - | -23.363 | |
Stand op 31 december 2016 | 1.063 | 143.554 | -1 | -3.609 | 27 | 17.099 | 212.717 | 53.260 | 424.110 | |
Aandelenkapitaal en agio
Gewone aandelen (aantal) | Bedrag | |||
In duizenden euro | 31 december 2017 | 31 december 2016 | 31 december 2017 | 31 december 2016 |
Gewone aandelen - nominale waarde €0,01 | 106.261.040 | 106.261.040 | 144.617 | 144.617 |
Prioriteitsaandeel - nominale waarde €0,01 | 1 | 1 | - | - |
Uitstaand op 31 december - volgestort | 106.261.041 | 106.261.041 | 144.617 | 144.617 |
2.4.1.7.1
Op 15 april 2016 werd besloten de statuten van de Vennootschap te wijzigen waarbij de juridische vorm van de Vennootschap werd omgezet in een naamloze vennootschap en de nominale waarde van de aandelen werd verlaagd van €1,00 tot €0,01 per aandeel, met een ingangsdatum van 23 mei 2016. Op 31 december 2017, bestaat het aandelenkapitaal uit 106.261.040 (31 december 2016: 106.261.040) gewone aandelen en 1 (31 december 2016: 1) prioriteitsaandeel. Per balansdatum waren alle aandelen uitgegeven en volgestort. Het agio bestaat uit het positieve verschil tussen de uitgifteprijs en de nominale waarde van uitgegeven aandelen.
De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft op 26 april 2017 ForFarmers gemachtigd om gedurende een periode van 18 maanden een inkoopprogramma van eigen aandelen te starten voor (a) een bedrag dat ligt tussen de €40 miljoen en €60 miljoen om onder meer de balans van de Groep efficiënter te maken en (b) voor de uitvoering van medewerkersparticipatieplannen in 2017. De Groep heeft in de periode van 2 mei 2017 tot en met 31 december 2017 in totaal 5.747.993 aandelen ingekocht voor een bedrag van €56,7 miljoen (inclusief kosten inkoop). Hiervan zijn 358.465 aandelen voor een bedrag van €3,0 miljoen als certificaten heruitgegeven ten behoeve van de medewerkersparticipatieplannen, waarmee het saldo inkoop eigen aandelen €53,7 miljoen (inclusief kosten inkoop) bedraagt.
Gewone aandelen
Alle gewone aandelen zijn gelijkgerechtigd. De houders van deze aandelen zijn gerechtigd tot het dividend dat wordt betaald en zijn gerechtigd tot het uitbrengen van een stem per aandeel in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de Vennootschap. Alle rechten verbonden aan de aandelen die worden gehouden door de Groep worden opgeschort tot het moment waarop ze opnieuw worden uitgegeven.
Prioriteitsaandeel
Het prioriteitsaandeel geeft de houder ervan het recht om vier van de zes leden van de Raad van Commissarissen te benoemen zoals is bepaald in de statuten van de Vennootschap. Indien de houder van dit aandeel een belang houdt van vijftig procent of minder, heeft de houder het recht om drie van de zes leden van de Raad van Commissarissen te benoemen. Zolang de houder van het prioriteitsaandeel meer dan vijftig procent van het stemrecht heeft, heeft zij tevens het recht de invulling van de rol van de voorzitter van de Raad van Commissarissen van ForFarmers N.V. te bepalen. Uitgifte van nieuwe aandelen moet worden goedgekeurd door vijfenzeventig procent van de leden van de Raad van Commissarissen. Belangrijke acquisities, met een totale aankoopprijs meer dan 25% bedraagt van het eigen vermogen vereisen de goedkeuring van de houder van het prioriteitsaandeel.
Het prioriteitsaandeel van de Groep kan slechts worden gehouden door de Vennootschap zelf of door de Coöperatie FromFarmers U.A., onder voorwaarde dat de Coöperatie het recht heeft op uitoefening van minimaal twintig procent van de uit te brengen stemmen op aandelen of certificaten van aandelen.
Het prioriteitsaandeel is geclassificeerd als eigen vermogen, omdat aan het aandeel geen verplichting is verbonden om geldmiddelen in te brengen en geen verrekening vereist in een variabel aantal van de eigenvermogensinstrumenten van de Vennootschap.
Reserve eigen aandelen
De reserve voor de (certificaten van) aandelen die de Vennootschap in haar eigen kapitaal houdt bestaat uit de kosten van verwerving van deze (certificaten van) aandelen. De (certificaten van) aandelen in eigen bezit worden in mindering gebracht op het eigen vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders.
De (certificaten van) aandelen in eigen bezit worden verantwoord tegen kostprijs, welke wordt gevormd door de marktprijs op de dag van verwerving, waarbij de nominale waarde van de aangekochte (certificaten van) aandelen wordt gedebiteerd ten laste van de reserve eigen aandelen. Indien (certificaten van) aandelen in eigen beheer weer worden verkocht wordt de nominale waarde van de aandelen gecrediteerd ten gunste van de reserve eigen aandelen. Ieder verschil tussen de nominale waarde en de marktprijs wordt verantwoord als een correctie op de reserve ingehouden winsten.
De Vennootschap verwierf gedurende het boekjaar 5.747.993 van haar eigen aandelen als onderdeel van het inkoopprogramma eigen aandelen en teneinde in staat te zijn certificaten toe te kennen aan medewerkers in het kader van het medewerkersparticipatieplan. Naast de inkoop van het genoemde aantal aandelen zijn ook de 358.465 aandelen aangewend voor het werknemersparticipatieplan die verworven waren ten behoeve van het voormalige liquiditeitsverschaffer contract (SNS) dat op 24 mei 2016 is afgelopen in verband met de openbare beursnotering op die datum. Per 31 december 2017, hield de Groep 5.469.292 van de (certificaten van) aandelen in de Vennootschap in eigendom.
In 2016 verwierf de Vennootschap 400.000 van haar eigen (certificaten van) aandelen teneinde in staat te zijn certificaten toe te kennen aan medewerkers in het kader van het medewerkersparticipatieplan. Per 31 december 2016, hield de Groep 77.580 van de (certificaten van) aandelen in de Vennootschap in eigendom.
De mutatie in de aandelen in eigen bezit kan als volgt worden samengevat:
De mutatie in de reserve eigen aandelen | ||||
Aantal aandelen | Nominale waarde in duizend euro | |||
2017 | 2016 | 2017 | 2016 | |
Stand op 1 januari | 77.580 | 399.429 | 1 | 399 |
Terugkoop werknemersparticipatieplan | 301.560 | 400.000 | - | 189 |
Heruitgifte werknemersparticiptatieplan | -358.465 | -455.664 | - | -5 |
Inkoop eigen aandelen | 5.446.433 | - | 54 | - |
Aanpassing nominale waarde aandelen | - | - | - | -314 |
Overige mutaties via het handelsplatform | 2.184 | -266.185 | - | -268 |
Stand op 31 december | 5.469.292 | 77.580 | 55 | 1 |
De overige mutaties 2016 hebben betrekking op verkochte certificaten door de vorige liquiditeitsverschaffer (SNS), onafhankelijk van de onderneming.
Wettelijke reserve omrekeningsverschillen
De wettelijke reserve omrekeningsverschillen omvat alle valutaverschillen op vreemde valuta die ontstaan door de omrekening van de jaarrekeningen van buitenlandse activiteiten. De daling van deze reserve per 31 december 2017 is het gevolg van de daling van het Britse pond.
Wettelijke reserve kasstroomafdekkingen
De wettelijke reserve kasstroomafdekkingen omvat het effectieve deel van de cumulatieve nettomutatie in de reële waarde van kasstroomafdekkingsinstrumenten, in afwachting van latere verwerking in het resultaat op het moment dat de afgedekte kasstromen het resultaat raken.
Overige wettelijke reserves
De overige wettelijke reserves betreffen de niet uitgekeerde resultaten en directe vermogensmutaties van deelnemingen, herwaardering van bepaalde terreinen binnen materiële vaste activa, herwaardering van biologische activa en het deel dat betrekking heeft op leningen aan personeel voor de verkoop van certificaten van aandelen in de periode 2007 – 2009. Onder rechtstreekse vermogensmutaties worden niet begrepen de vermogensmutaties die voortvloeien uit de relatie met de aandeelhouder, zoals agiostortingen. De (mutatie in de) wettelijke reserve deelnemingen wordt alleen opgenomen indien en voor zover ForFarmers N.V. niet zonder beperkingen uitkering van het vermogen van de deelneming kan bewerkstellingen.
Ingehouden winsten
De ingehouden winsten worden gevormd door het saldo van winsten die niet zijn uitgekeerd aan de aandeelhouders.
Op basis van de statuten van de Vennootschap zal een besluit tot uitkering van dividend uitsluitend worden genomen indien en voor zover het eigen vermogen het bedrag van het aandelenkapitaal plus de wettelijke reserves overschrijdt.
Verwezen wordt naar de Overige gegevens waarin de statutaire resultaatbestemmingsregeling is weergegeven.
Onverdeeld resultaat
Het resultaat na belastingen is, na aftrek van de toevoeging aan overige wettelijke reserves, opgenomen in de post onverdeeld resultaat van het eigen vermogen.
2.4.1.8 Voorstel tot resultaatbestemming
ForFarmers heeft als doel dividend te verstrekken, rekening houdend met waarde creatie op de lange termijn, een gezonde financiële positie en het behoud van voldoende opbrengsten voor het uitvoeren van de strategie. Uitgangspunt voor het dividendbeleid van ForFarmers N.V. is het beschikbaar stellen van een dividend tussen de 40% en 50% van de winst na belastingen (winst na belastingen toe te rekenen aan de aandeelhouders van de Vennootschap) exclusief incidentele posten.
In duizenden euro | 2017 |
Winst toe te rekenen aan Aandeelhouders van de Vennootschap | 58.554 |
Herstructureringskosten | 160 |
Boekresultaten verkochte bedrijfsonderdelen / activa | -363 |
Bijzondere waardeverminderingen vaste activa | 1.932 |
Winst toe te rekenen aan Aandeelhouders van de Vennootschap exclusief incidentele posten | 60.283 |
Op basis hiervan wordt een pay-out ratio van 50% voorgesteld, dit resulteert in een voorgesteld dividend van €0,30 per gewoon aandeel in omloop (gebaseerd op 100,8 miljoen uitstaande aandelen). Tijdens de Algemene vergadering van Aandeelhouders op 26 april 2018 zal de jaarrekening ingebracht worden ter goedkeuring. Het dividend wordt uitgekeerd op 9 mei 2018.
Op deze wijze wordt rekening gehouden met de strategie en een gezonde balansstructuur. Via deze principes streeft ForFarmers naar een stabiele ontwikkeling van het contante dividend dat wordt betaald aan haar aandeelhouders. De Vennootschap zal uitsluitend uitkeringen doen aan haar aandeelhouders voor zover:
-
de Vennootschap in staat blijft haar opeisbare schulden te kunnen betalen na de uitkering (de zogeheten uitkeringstest), en
-
het eigen vermogen groter is dan het bedrag van de wettelijke reserves en statutaire reserves die krachtens de statuten moeten worden aangehouden (de zogeheten balanstest).
Indien de uitslag van de uitkeringstest of de balanstest negatief is, zal de Directie de uitkering van dividend niet goedkeuren (na overleg met de Raad van Commissarissen). Voorlopige tests gaven geen aanleiding te veronderstellen dat de voorgestelde dividenduitkering niet mogelijk zou zijn, maar deze tests zullen nog definitief moeten worden afgerond (en de Directie zal de uitkering moeten goedkeuren, na overleg met de Raad van Commissarissen) voordat tot uitbetaling van het dividend kan worden overgegaan.
Dividend
De Vennootschap heeft de volgende dividenden vastgesteld en uitgekeerd:
In duizenden euro | 2017 | 2016 |
€0,24 per in aanmerking komend gewoon aandeel (2016: €0,23) | 25.716 | 24.734 |
25.716 | 24.734 | |
Het dividend wordt bepaald op basis van het per jaareinde aantal aandelen in omloop ter hoogte van 100,8 miljoen (2016: 106,2 miljoen). De ingekochte aandelen zijn niet dividend gerechtigd.
Na de balansdatum heeft de Directie de volgende dividenden voorgesteld. Voor de dividenden is geen verplichting opgenomen en er zijn geen fiscale gevolgen voor de Vennootschap.
In duizenden euro
2017
2016
€0,30 per in aanmerking komend gewoon aandeel (2016: €0,24)
30.238
25.715
30.238
25.715
2.4.1.9 48. Voorzieningen
In duizenden euro | Bodemsanering | Overig | Totaal |
Stand op 1 januari 2017 | - | 650 | 650 |
In boekjaar getroffen voorzieningen | - | - | - |
Vrijval | - | - | - |
Herclassificatie naar ForFarmers Corporate Services B.V. | - | - | - |
In boekjaar gebruikte voorzieningen | - | -150 | -150 |
Effect van discontering | - | - | - |
Boekwaarde op 31 december 2017 | - | 500 | 500 |
In duizenden euro | Bodemsanering | Overig | Totaal |
Stand op 1 januari 2016 | 495 | 650 | 1.145 |
In boekjaar getroffen voorzieningen | - | - | - |
Vrijval | - | - | - |
Herclassificatie naar ForFarmers Corporate Services B.V. | -495 | - | -495 |
In boekjaar gebruikte voorzieningen | - | - | - |
Effect van discontering | - | - | - |
Boekwaarde op 31 december 2016 | - | 650 | 650 |
Zie noot 29 voor een toelichting op de voorziening bodemsanering en overige voorzieningen.
2.4.1.10 49. Kredietfaciliteiten
De kredietfaciliteit van ForFarmers N.V. heeft enkel betrekking op de financieringsovereenkomst (multicurrency revolving facility agreement) welke is afgesloten met ABN AMRO Bank, Rabobank, Lloyds Bank en BNP Paribas en vrij is van zekerheden. Voor een nadere toelichting hiervan wordt verwezen naar noot 28 in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.
2.4.1.11 50. Niet in de balans opgenomen verplichtingen
Ten behoeve van ForFarmers Nederland B.V., ForFarmers Corporate Services B.V., PoultryPlus B.V. en Reudink B.V. is door ForFarmers N.V. een 403-verklaring afgegeven.
Ten behoeve van de verwerving van BOCM PAULS Ltd. (Verenigd Koninkrijk) zijn garanties afgegeven ter grootte van €0,1 miljoen (2016: €0,2 miljoen).
2.4.1.12 51. Bezoldiging van de Raad van Commissarissen en de statutaire bestuurders
De bezoldiging van de Raad van Commissarissen en statutaire Bestuurders is gelijk aan de bezoldiging van de Raad van Commissarissen en statutaire Bestuurders zoals genoemd in noot 36 van de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Gedurende het verslagjaar waren er 6 werknemers (2016: 7 werknemers) in dienst bij de Vennootschap welke allen deels werkzaam zijn in Nederland.
Lochem, 12 maart 2018
Raad van Bestuur ForFarmers N.V.
Yoram Knoop, CEO
Arnout Traas, CFO
Jan Potijk, COO
Raad van Commissarissen ForFarmers N.V.
Jan Eggink, Voorzitter
Sandra Addink-Berendsen, Vicevoorzitter
Vincent Hulshof
Cees de Jong
Cees van Rijn
Erwin Wunnekink