Eigen vermogen en verplichtingen
2.2.6.1 26. Eigen vermogen
A. Aandelenkapitaal en agio
Gewone aandelen (aantal) | Bedrag in euro | |||
31 december 2017 | 31 december 2016 | 31 december 2017 | 31 december 2016 | |
Gewone aandelen - nominale waarde €0,01 | 106.261.040 | 106.261.040 | 144.617 | 144.617 |
Prioriteitsaandeel - nominale waarde €0,01 | 1 | 1 | - | - |
Uitstaand op 31 december - volgestort | 106.261.041 | 106.261.041 | 144.617 | 144.617 |
Op 15 april 2016 is besloten de statuten van de Vennootschap te wijzigen en de juridische vorm van de Vennootschap om te zetten in een naamloze vennootschap en de nominale waarde van de aandelen verlaagd van €1,00 tot €0,01 per aandeel, met een ingangsdatum van 23 mei 2016. Op 31 december 2017, bestaat het aandelenkapitaal uit 106.261.040 gewone aandelen en 1 prioriteitsaandeel. Per balansdatum waren alle aandelen uitgegeven en volgestort. Het agio bestaat uit het positieve verschil tussen de uitgifteprijs en de nominale waarde van uitgegeven aandelen.
De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft op 26 april 2017 ForFarmers gemachtigd om gedurende een periode van 18 maanden een inkoopprogramma van eigen aandelen te starten voor (a) een bedrag dat ligt tussen de €40 miljoen en €60 miljoen om onder meer de balans van de Groep efficiënter te maken en (b) aanvullend aandelen in te kopen voor de uitvoering van medewerkersparticipatieplannen in 2017. De Groep heeft in de periode van 2 mei 2017 tot en met 31 december 2017 in totaal 5.747.993 aandelen ingekocht voor een bedrag van €56,7 miljoen (inclusief kosten inkoop). Hiervan zijn 358.465 aandelen voor een bedrag van €3,0 miljoen als certificaten heruitgegeven ten behoeve van de medewerkersparticipatieplannen, waarmee het saldo inkoop eigen aandelen €53,7 miljoen (inclusief kosten inkoop) bedraagt.
(i) Gewone aandelen
Alle gewone aandelen zijn gelijkgerechtigd. De houders van deze aandelen zijn gerechtigd tot het dividend dat wordt betaald en zijn gerechtigd tot het uitbrengen van een stem per aandeel in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de Vennootschap. Alle rechten verbonden aan de aandelen die worden gehouden door de Groep worden opgeschort tot het moment waarop ze opnieuw worden uitgegeven.
(ii) Prioriteitsaandeel
Het prioriteitsaandeel wordt gehouden door Coöperatie FromFarmers U.A. Als gevolg van de aandelen in eigen bezit van de Groep kon de Coöperatie FromFarmers U.A. op de meest recente peildatum van 1 januari 2018 voor 51,9% van de totaal op gewone aandelen uit te brengen stemmen het stemrecht uitoefenen. Daarnaast kon de Coöperatie steminstructie geven met betrekking tot de door Stichting Beheer- en Administratiekantoor gehouden aandelen, waarmee de Coöperatie FromFarmers U.A. in totaal een stembelang van 60,0% heeft. Als prioriteitsaandeelhouder geldt dat Coöperatie FromFarmers U.A.:
(i) een aanbevelingsrecht heeft voor vier van de zes leden van de Raad van Commissarissen;
(ii) na overleg met de Raad van Commissarissen een commissaris als voorzitter kan benoemen;
(iii) een goedkeuringsrecht heeft met betrekking tot de besluiten van de Raad van Bestuur omtrent:
-
het verplaatsen van het hoofdkantoor van de Vennootschap buiten Oost-Nederland (Gelderland en Overijssel);
-
een belangrijke verandering van de identiteit of het karakter van de Vennootschap of onderneming ten gevolge van (1) overdracht van de onderneming of vrijwel de gehele onderneming aan een derde of (2) het aangaan of verbreken van duurzame samenwerking van de Vennootschap of een dochtermaatschappij met een andere rechtspersoon of vennootschap dan wel als volledig aansprakelijke vennoot in een commanditaire vennootschap of vennootschap onder firma, indien deze samenwerking of verbreking van ingrijpende betekenis is voor de Vennootschap;
-
het nemen of afstoten van een deelneming in het kapitaal van een vennootschap ter waarde van ten minste een derde van het eigen vermogen volgens de balans met toelichting of, indien de Vennootschap een geconsolideerde balans opstelt, volgens de geconsolideerde balans met toelichting volgens de laatst vastgestelde jaarrekening van de Vennootschap, door haar of een dochtermaatschappij;
-
het wijzigen van de statuten van de Vennootschap;
-
het aangaan van een fusie of splitsing.
Voor de voorwaarden voor het houden van het prioriteitsaandeel en de bijzondere zeggenschapsrechten die daaraan verbonden zijn in het geval dat stemrecht en/of steminstructie voor minder dan 50% kan worden uitgeoefend of gegeven, wordt verwezen naar de Verklaring inzake Corporate Governance.
Het prioriteitsaandeel is geclassificeerd als eigen vermogen, omdat aan het aandeel geen verplichting is verbonden om geldmiddelen in te brengen en geen verrekening vereist in een variabel aantal van de eigenvermogensinstrumenten van de Vennootschap.
B. Aard en doel van reserves
(i) Reserve eigen aandelen
De reserve voor de (certificaten van) aandelen die de Vennootschap in haar eigen kapitaal houdt bestaat uit de kosten van verwerving van deze (certificaten van) aandelen. De (certificaten van) aandelen in eigen bezit worden in mindering gebracht op het eigen vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders.
De (certificaten van) aandelen in eigen bezit worden verantwoord tegen kostprijs, welke wordt gevormd door de marktprijs op de dag van verwerving, waarbij de nominale waarde van de aangekochte (certificaten van) aandelen wordt gedebiteerd ten laste van de reserve eigen aandelen. Indien (certificaten van) aandelen in eigen beheer weer worden verkocht wordt de nominale waarde van de aandelen gecrediteerd ten gunste van de reserve eigen aandelen. Ieder verschil tussen de nominale waarde en de marktprijs wordt verantwoord als een correctie op de reserve ingehouden winsten.
Gedurende het boekjaar verwierf de Vennootschap 5.747.993 van haar eigen aandelen als onderdeel van het inkoopprogramma eigen aandelen en teneinde in staat te zijn certificaten toe te kennen aan medewerkers in het kader van het medewerkersparticipatieplan. Naast de inkoop van het genoemde aantal aandelen zijn ook de 358.465 aandelen aangewend voor het werknemersparticipatieplan die verworven waren ten behoeve van het voormalige liquiditeitsverschaffer contract (SNS) dat op 24 mei 2016 is afgelopen in verband met de openbare beursnotering op die datum. Per 31 december 2017, hield de Groep 5.469.292 van de (certificaten van) aandelen in de Vennootschap in eigendom.
In 2016 verwierf de Vennootschap 400.000 van haar eigen (certificaten van) aandelen teneinde in staat te zijn certificaten toe te kennen aan medewerkers in het kader van het medewerkersparticipatieplan. Per 31 december 2016, hield de Groep 77.580 van de (certificaten van) aandelen in de Vennootschap in eigendom.
De mutatie in de aandelen in eigen bezit kan als volgt worden samengevat:
De mutatie in de reserve eigen aandelen | ||||
Aantal aandelen | Nominale waarde in duizend euro | |||
2017 | 2016 | 2017 | 2016 | |
Stand op 1 januari | 77.580 | 399.429 | 1 | 399 |
Terugkoop werknemersparticipatieplan | 301.560 | 400.000 | - | 189 |
Heruitgifte werknemersparticiptatieplan | -358.465 | -455.664 | - | -5 |
Inkoop eigen aandelen | 5.446.433 | - | 54 | - |
Aanpassing nominale waarde aandelen | - | - | - | -314 |
Overige mutaties | 2.184 | -266.185 | - | -268 |
Stand op 31 december | 5.469.292 | 77.580 | 55 | 1 |
De overige mutaties 2016 hebben betrekking op certificaten van aandelen verkocht door de voormalige liquiditeitsverschaffer (SNS) onafhankelijk van de Vennootschap.
(ii) Reserve omrekeningsverschillen
De reserve omrekeningsverschillen omvat alle valutaverschillen op vreemde valuta die ontstaan door de omrekening van de jaarrekeningen van buitenlandse activiteiten. De daling van deze reserve per 31 december 2017 is het gevolg van de daling van het Britse pond.
(iii) Reserve kasstroomafdekkingen
De reserve kasstroomafdekkingen omvat het effectieve deel van de cumulatieve nettomutatie in de reële waarde van kasstroomafdekkingsinstrumenten, in afwachting van latere verwerking in het resultaat op het moment dat de afgedekte kasstromen het resultaat raken.
(iv) Overige reserves en ingehouden winsten
De overige reserves worden aangehouden door de Vennootschap op grond van statutaire bepalingen.
De ingehouden winsten worden gevormd door het saldo van winsten die niet zijn uitgekeerd aan de aandeelhouders.
Ten aanzien van dividendbesluiten wordt verwezen naar de statutaire resultaatbestemmingsregeling in de overige gegevens.
Voor een verdere detaillering van de overige reserves en ingehouden winsten wordt verwezen naar noot 47, eigen vermogen bij de toelichting van de enkelvoudige jaarrekening.
C. Dividend
De Vennootschap heeft de volgende dividenden vastgesteld en uitgekeerd:
In duizenden euro | 2017 | 2016 |
€0,24 per in aanmerking komend gewoon aandeel (2016: €0,23) | 25.716 | 24.734 |
25.716 | 24.734 | |
Na de balansdatum heeft de Directie de volgende dividenden voorgesteld. Voor de dividenden is geen verplichting opgenomen en er zijn geen fiscale gevolgen voor de Vennootschap.
In duizenden euro | 2017 | 2016 |
€0,30 per in aanmerking komend gewoon aandeel (2016: €0,24) | 30.238 | 25.715 |
30.238 | 25.715 | |
2.2.6.1.1
D. Niet-gerealiseerde resultaten geaccumuleerd in de reserves, na belasting
Toe te rekenen aan aandeelhouders van de Vennootschap | |||||||
In duizenden euro | noot | Reserve omrekenings- verschillen | Reserve kasstroom- afdekkingen | Overige reserves en ingehouden winsten | Totaal | Minder- heids- belangen | Totaal niet-gerealiseerde resultaten |
2017 | |||||||
Herwaardering van toegezegd-pensioenverplichtingen | 15B , 16B | - | - | 4.168 | 4.168 | - | 4.168 |
Buitenlandse activiteiten - valuta omrekeningsverschillen | 16B | -2.083 | - | - | -2.083 | - | -2.083 |
Kasstroomafdekkingen - effectieve deel van reële waardeveranderingen | 16B | - | 6 | - | 6 | - | 6 |
Kasstroomafdekkingen - geherclassificeerd naar de winst-en-verliesrekening / balans | 16B | - | -33 | - | -33 | - | -33 |
Deelnemingen verwerkt volgens de 'equity'-methode - aandeel in niet-gerealiseerde resultaten | 16B | - | - | 5 | 5 | - | 5 |
Totaal | -2.083 | -27 | 4.173 | 2.063 | - | 2.063 | |
2016 | |||||||
Herwaardering van toegezegd-pensioenverplichtingen | 15B , 16B | - | - | -210 | -210 | - | -210 |
Buitenlandse activiteiten - valuta omrekeningsverschillen | 16B | -8.114 | - | - | -8.114 | - | -8.114 |
Kasstroomafdekkingen - effectieve deel van reële waardeveranderingen | 16B | - | 493 | - | 493 | - | 493 |
Kasstroomafdekkingen - geherclassificeerd naar de winst-en-verliesrekening / balans | 16B | - | -466 | - | -466 | - | -466 |
Deelnemingen verwerkt volgens de 'equity'-methode - aandeel in niet-gerealiseerde resultaten | 16B | - | - | -1 | -1 | - | -1 |
Totaal | -8.114 | 27 | -211 | -8.298 | - | -8.298 | |
2.2.6.2 27. Kapitaalmanagement
In het kader van ForFarmers’ kapitaalmanagement wordt onder vermogen begrepen aandelenkapitaal, agio en alle overige eigen vermogen bestanddelen die kunnen worden toegerekend aan de aandeelhouders van het hoofd van de groep. De Directie bewaakt de gemiddelde vermogensverhouding evenals het niveau van het dividend dat wordt uitgekeerd aan gewone aandeelhouders.
De Directie heeft de prestatiemaatstaf 'onderliggende EBITDA' gepresenteerd, aangezien zij deze prestatiemaatstaf volgt op geconsolideerd niveau en zij van mening is dat deze maatstaf relevant is voor een begrip van de financiële prestaties van de Groep. Onderliggende EBITDA wordt berekend door het bedrijfsresultaat te schonen van het effect van afschrijving, amortisatie, herstucturerings-
Onderliggende EBITDA is geen gedefinieerde prestatiemaatstaf binnen IFRS. De definitie van de Groep van onderliggende EBITDA is mogelijk niet vergelijkbaar met gelijknamige prestatiemaatstaven en toelichtingen van andere entiteiten. ForFarmers heeft eerder de doelstelling afgegeven voor de middellange termijn ten aanzien van een gemiddelde jaarlijkse EDITDA groei van in de 'mid single digits' bij gelijkblijvende koersen.
2.2.6.2.1
In duizenden euro
noot
2017
2016
Bedrijfsresultaat (EBIT)
74.022
67.833
Afschrijvingen en amortisatie (inclusief bijzonder waardeverminderingsverlies)
27.627
26.044
EBITDA
101.649
93.877
Boekresultaat verkochte bedrijfsonderdelen(1)
10
- 363
- 1.152
Boekresultaat op verkoop van materiële vaste activa(1)
10
-
- 103
Boekresultaat op verkoop van activa aangehouden voor verkoop(1)
10
,
25
-
- 900
Boekresultaat verkochte bedrijfsonderdelen / activa aangehouden voor verkoop
- 363
- 2.155
Herstructureringskosten
160
1.887
Totaal
- 203
- 268
Onderliggende EBITDA(2)
101.446
93.609
Effect valutakoersveranderingen
1.664
Onderliggende EBITDA, tegen gelijkblijvende koersen(2)
103.110
93.609
Groei ratio onderliggende EBITDA(2)
10,1%
3,6%
(1) Incidentele posten conform de definitie van de Groep
(2) Onderliggende' betekent exclusief incidentele posten
2.2.6.2.2
ForFarmers maakt bij de bewaking van haar vermogenspositie gebruik van het rendementscijfer rendement op het gemiddeld geïnvesteerd vermogen. Dit rendementscijfer is gedefinieerd als de onderliggende EBITDA in verhouding tot het gemiddeld geïnvesteerd vermogen (het 12-maands gemiddelde van de som van het eigen vermogen en langlopende verplichtingen gecorrigeerd voor geldmiddelen en kasequivalenten, bankschulden, activa aangehouden voor verkoop en deelnemingen verwerkt volgens de 'equity'-methode). Voor deze beoordeling wordt gerekend met de onderliggende EBITDA en met het gedurende het boekjaar gemiddeld geïnvesteerde vermogen. Het gemiddeld geïnvesteerd vermogen bedraagt in 2017 €417,0 miljoen (2016: €415,4 miljoen) en het rendement op het gemiddeld geïnvesteerd vermogen bedroeg 24,3% (2016: 22,5%).
Het effect van de valutakoersveranderingen betreft de eliminatie van de invloed van koersveranderingen van de euro ten opzichte van vreemde valuta (dit betreft de daling van het Britse pond).
Financiering
De lange termijn doelstelling van ForFarmers is om de verhouding netto schuld ten opzichte van de genormaliseerde EBITDA maximaal 2,5 te laten bedragen. De genormaliseerde EBITDA wordt gedefinieerd conform de convenantbepalingen in de financieringsovereenkomst
2.2.6.2.3
In duizenden euro
noot
2017
2016
Leningen en overige financieringsverplichtingen
28
44.536
45.778
Bankschulden
24
49.690
45.535
Minus: geldmiddelen en kasequivalenten
24
-161.297
-152.854
Netto schuld
-67.071
-61.541
Bedrijfsresultaat voor afschrijving, amortisatie en bijzondere waardevermindering (EBITDA)
101.649
93.877
Aanpassingen zoals vastgelegd in de financieringsovereenkomst
142
3.207
Genormaliseerde EBITDA
101.791
97.084
Leverage ratio (verhouding netto schuld - genormaliseerde EBITDA)
-0,66
-0,63
Interest coverage ratio (verhouding bedrijfsresultaat - netto financieringslasten)
-31,18
-19,23
2.2.6.2.4
Deze lange termijn doelstelling is lager dan de in het financieringsarrangement vereiste ratio, zie noot 28. ForFarmers heeft in het boekjaar voldaan aan alle financieringsconvenanten.
Change layout to 2 columns
Inkoopprogramma eigen aandelen
De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft op 26 april 2017 ForFarmers gemachtigd om gedurende een periode van 18 maanden een inkoopprogramma van eigen aandelen te starten. Het totaal aantal aandelen dat tot op
2.2.6.3 28. Leningen en overige financieringsverplichtingen
In duizenden euro | 31 december 2017 | 31 december 2016 |
Bankleningen zonder zekerheden | 44.429 | 45.564 |
Financiële-leaseverplichtingen | 79 | 88 |
Totaal langlopend | 44.508 | 45.652 |
Kortlopend deel van financiële-leaseverplichtingen | 28 | 126 |
Totaal kortlopend | 28 | 126 |
Informatie over de blootstelling van de Groep aan rente-, vreemde valuta- en liquiditeitsrisico's is toegelicht in noot 31.
2.2.6.3.1
A. Voorwaarden en aflossingsschema
De voorwaarden voor de uitstaande leningen kunnen als volgt worden weergegeven:
Valuta | Nominale rente | Jaar van afloop | Nominale waarde 31 december 2017 | Boekwaarde 31 december 2017 | Nominale waarde 31 december 2016 | Boekwaarde 31 december 2016 | |
In duizenden euro | % | ||||||
Bankleningen zonder zekerheden (variabele rente) | GBP | LIBOR + 0.7% | 2020 | 45.086 | 44.429 | 46.718 | 45.564 |
Financiële-leaseverplichtingen | GBP | 4% - 4,4% | 2017-2021 | 147 | 107 | 228 | 214 |
Totaal rentedragende verplichtingen | 45.233 | 44.536 | 46.946 | 45.778 | |||
2.2.6.3.2
B. Bankleningen zonder zekerheden
(i) Multicurrency revolving facility agreement
De Groep heeft in 2014 een financieringsovereenkomst (multicurrency revolving facility agreement) afgesloten met ABN AMRO Bank, Rabobank, Lloyds Bank en BNP Paribas welke vrij van zekerheden is. De overeenkomst heeft een looptijd tot 31 januari 2020. Het bedrag van de financiering bedraagt €300 miljoen, bestaande uit een leningsfaciliteit van €200 miljoen en een rekening courant faciliteit van €100 miljoen, waarvan per 31 december 2017 nominaal £40,0 miljoen (€44,4 miljoen) (31 december 2016: £40,0 miljoen (€46,7 miljoen) werd gebruikt. Het rentepercentage op de financiering is gebaseerd op Euribor en/of Libor (afhankelijk van de valuta waarin bedragen zijn getrokken onder de faciliteit) plus een marge tussen 0,7% en 2,1%. De marge hangt af van de leverage ratio; op basis van de ratio in 2017 bedraagt deze marge 0,7% (2016: 0,7%).
Convenantrichtlijnen
Bestaande richtlijnen voor de financiële ratio’s:
-
Leverage ratio, die wordt bepaald door de netto schuld gedeeld door genormaliseerde EBITDA. De leverage ratio mag niet meer bedragen dan 3,0; waarbij gedurende maximaal drie niet opeenvolgende halfjaarsperioden tijdens de kredietovereenkomst de ratio tussen 3,0 en 3,5 mag liggen.
-
Interest coverage ratio, die wordt bepaald door het resultaat uit bedrijfsactiviteiten (EBIT) te delen door de netto-rentelasten en niet tussen nul en 4,0 mag zijn.
Netto schuld betekent het totale bedrag van alle schulden aan kredietinstellingen en andere financiers (inclusief financiële leaseovereenkomsten) minus geldmiddelen en kasequivalenten.
EBITDA betekent het bedrijfsresultaat (EBIT) vermeerderd met het bedrag van de amortisatie en afschrijvingen op activa.
Genormaliseerde EBITDA betekent, met betrekking tot een bepaalde periode, de EBITDA in die periode:
-
inclusief EBITDA van een verworven onderneming gedurende de desbetreffende periode voor het deel van die periode voorafgaand aan het moment van acquisitie;
-
exclusief EBITDA toerekenbaar aan een Groepsmaatschappij (of enig onderdeel van de Groep) verkocht tijdens de desbetreffende periode voor het deel voorafgaand aan de datum van verkoop tenzij de verkoopprijs met betrekking tot deze verkoop nog niet in de desbetreffende periode is ontvangen, in welk geval de EBITDA van de verkochte onderneming of activiteit in de genormaliseerde EBITDA zal worden opgenomen, met dien verstande dat wanneer de verkoopprijs deels is ontvangen in de relevante periode een proportioneel deel van de EBITDA van de verkochte onderneming of activiteit zal worden opgenomen in de genormaliseerde EBITDA;
-
inclusief, op aanwijzing door de Groep, buitengewone kosten die zijn opgetreden in de relevante periode en samenhangen met de integratie van een verworven onderneming of met de kosten van ontvlechting bij de verkoop van een onderneming met dien verstande dat het totale bedrag van zulke kosten het bedrag van €25,0 miljoen niet overschrijdt gedurende de looptijd van de overeenkomst en het bedrag van €10,0 miljoen niet overschrijdt in een boekjaar. De Groep dient in dit geval een compliance certificaat in te dienen waarop de specificatie van deze buitengewone kosten wordt weergegeven.
Per 31 december 2017 en per 31 december 2016 waren zowel de leverage ratio als de interest coverage ratio negatief conform de van toepassing zijnde verslaggevingsregels. Hiermee voldoet ForFarmers zowel per 31 december 2017 als per 31 december 2016 volledig aan de voorwaarden en condities van de convenanten.
(ii) Overige leningen zonder zekerheden
ForFarmers Thesing, Duitsland, heeft een financieringsovereenkomst met de Bremer Landesbank, vrij van zekerheden, met een maximum bedrag van €6 miljoen. Van deze faciliteit wordt per balansdatum geen gebruik gemaakt (per 31 december 2016 werd van deze faciliteit geen gebruik gemaakt).
2.2.6.3.3
C. Financiële lease verplichtingen
Financiële lease verplichtingen kunnen als volgt worden weergegeven:
31 december 2017 | 31 december 2016 | |||||
In duizenden euro | Toekomstige minimale leasebetalingen | Rente | Contante waarde van minimale leasebetalingen | Toekomstige minimale leasebetalingen | Rente | Contante waarde van minimale leasebetalingen |
Minder dan 1 jaar | 39 | 11 | 28 | 132 | 6 | 126 |
Tussen 1 en 5 jaar | 108 | 29 | 79 | 96 | 8 | 88 |
Meer dan 5 jaar | - | - | - | - | - | - |
Totaal | 147 | 40 | 107 | 228 | 14 | 214 |
De daling van de toekomstige lease betalingen komt doordat activa die voorheen werden geleased nu worden gekocht. Dit betreft voornamelijk transportmiddelen.
D. Aansluiting van mutaties in verplichtingen met kasstromen uit financieringsactiviteiten
In duizenden euro
noot
Leningen en overige financierings- verplichtingen
Financiële lease- verplichtingen
Reserves
Overige reserves en ingehouden winsten
Onverdeeld resultaat
Minder- heids- belangen
Totaal
Stand op 1 januari 2017
45.564
214
-3.583
229.816
53.260
4.880
Mutaties in kasstroom uit financieringsactiviteiten
Opbrengst uit in- en verkoop van eigen aandelen
-
-
-54
-53.504
-
-
-53.558
Opbrengst uit verkoop van eigen aandelen met betrekking tot het medewerkersparticipatieplan
-
-
-
2.335
-
-
2.335
Terugkoop van eigen aandelen met betrekking tot het medewerkersparticipatieplan
-
-
-
-3.151
-
-
-3.151
Betalingen uit hoofde van financiële-leaseverplichtingen
-
-130
-
-
-
-
-130
Betaald dividend
26
-
-
-
-24.672
-
-1.000
-25.672
Totaal mutaties in kasstroom uit financieringsactiviteiten
-
-130
-54
-78.992
-
-1.000
-80.176
Effect van valutakoers- en omrekeningsverschillen op geldmiddelen
-1.628
-7
-
-
-
-
-1.635
Mutaties in reële waarde
493
-
-
-
-
-
493
Overige mutaties / Gerelateerd aan verplichtingen
Verwerving dochteronderneming, na aftrek van verworven geldmiddelen
6
-
30
-
-
-
-
30
Totaal verplichtingen gerelateerde overige mutaties
-
30
-
-
-
-
30
Verrekend dividend
-
-
-
-1.044
-
-
-1.044
Totaal eigen vermogen gerelateerde overige mutaties
-
-
-2.110
58.098
5.294
749
62.031
Stand op 31 december 2017
44.429
107
-5.747
207.878
58.554
4.629
2.2.6.4 29. Voorzieningen
2017 | ||||||
In duizenden euro | Bodemsanering | Sloopkosten | Herstructurering | Verlieslatende contracten | Overig | Totaal |
Stand op 1 januari 2017 | 791 | 371 | 1.518 | 583 | 2.082 | 5.345 |
In boekjaar getroffen voorzieningen | - | 129 | 344 | 414 | 275 | 1.162 |
In boekjaar vrijgevallen voorzieningen | -100 | - | -46 | -53 | -41 | -240 |
In boekjaar gebruikte voorzieningen | -7 | -117 | -1.386 | -380 | -953 | -2.843 |
Effect van discontering | - | - | - | 8 | - | 8 |
Translatie verschillen | - | - | -32 | - | -19 | -51 |
Stand op 31 december 2017 | 684 | 383 | 398 | 572 | 1.344 | 3.381 |
Langlopend | 534 | 129 | 2 | 450 | 1.134 | 2.249 |
Kortlopend | 150 | 254 | 396 | 122 | 210 | 1.132 |
Stand op 31 december 2017 | 684 | 383 | 398 | 572 | 1.344 | 3.381 |
2016 | ||||||
In duizenden euro | Bodemsanering | Sloopkosten | Herstructurering | Verlieslatende contracten | Overig | Totaal |
Stand op 1 januari 2016 | 923 | 623 | 254 | 638 | 2.086 | 4.524 |
In boekjaar getroffen voorzieningen | 18 | - | 2.288 | 86 | 324 | 2.716 |
In boekjaar vrijgevallen voorzieningen | -4 | - | -559 | -10 | -100 | -673 |
In boekjaar gebruikte voorzieningen | -146 | -252 | -402 | -131 | -103 | -1.034 |
Effect van discontering | - | - | - | - | - | - |
Translatie verschillen | - | - | -63 | - | -125 | -188 |
Stand op 31 december 2016 | 791 | 371 | 1.518 | 583 | 2.082 | 5.345 |
Langlopend | 541 | 371 | - | 530 | 1.853 | 3.295 |
Kortlopend | 250 | - | 1.518 | 53 | 229 | 2.050 |
Stand op 31 december 2016 | 791 | 371 | 1.518 | 583 | 2.082 | 5.345 |
2.2.6.4.1
A. Bodemsanering
De voorziening voor bodemsanering heeft betrekking op verwachte onvermijdbare kosten voor het reinigen van vervuilde terreinen. De Groep voert periodiek beoordelingen uit om vast te stellen of terreinen zijn vervuild. Op het moment dat vervuiling wordt geconstateerd worden de onvermijdbare kosten om te saneren ingeschat en voorzien. De vrijval heeft betrekking op een locatie in Nederland die nu volledig gesaneerd is.
B. Sloopkosten
In voorgaande jaren is een voorziening getroffen voor sloopkosten die het gevolg zijn van de sluiting van een locatie in Nederland. Op basis van de verwachte termijn waarbinnen de resterende voorziening zal worden aangewend, is deze geclassificeerd als kortlopend. De langlopende voorziening voor sloopkosten is getroffen voor een in gebruik zijnde activa en wordt naar verwachting aan het einde van de economische levensduur aangewend.
C. Herstructurering
In het kader van de integratie van de verschillende acquisities heeft de Groep besloten om administratieve werkzaamheden in Duitsland/België, Verenigd Koninkrijk en Nederland te centraliseren in shared service centers. Volgend op dit besluit, heeft de Groep een voorziening gevormd voor verwachte herstructureringskosten, inclusief kosten van beëindigen van contracten, advieskosten en kosten van beëindigen van arbeidsovereenkomsten. De geschatte kosten zijn gebaseerd op de contractuele bepalingen.
D. Verlieslatende contracten
In vorige jaren heeft de Groep een niet-opzegbaar huurcontract voor magazijnruimte afgesloten. Als gevolg van wijzigingen in haar activiteiten, is de Groep in 2012 opgehouden deze gebouwen te gebruiken, resulterend in overtollige magazijnruimte. Het huurcontract loopt af in 2023. Er is een voorziening gevormd voor de contante waarde van de minimaal verschuldigde toekomstige betalingen minus huurinkomsten.
E. Overig
De overige voorzieningen hebben met name betrekking op juridische geschillen en claims.
2.2.6.5 30. Handelsschulden en overige verplichtingen
In duizenden euro | 31 december 2017 | 31 december 2016 | |
Handelsschulden aan verbonden partijen | 36 | 1.893 | 2.123 |
Overige handelsschulden | 109.927 | 82.267 | |
Overlopende passiva | 88.814 | 70.553 | |
Handelsschulden | 200.634 | 154.943 | |
Belastingen (anders dan vennootschapsbelasting) en sociale lasten | 6.348 | 6.383 | |
Voorwaardelijke vergoeding | 6A | 8.255 | 7.660 |
Overige verplichtingen | 14.603 | 14.043 | |
Totaal | 215.237 | 168.986 | |
Langlopend | 8.255 | 7.660 | |
Kortlopend | 206.982 | 161.326 | |
Totaal | 215.237 | 168.986 | |
De toename van overige handelsschulden wordt voornamelijk veroorzaakt door de verlenging van betalingsvoorwaarden als onderdeel van het project harmonisatie van inkoop voorwaarden.
De overlopende passiva hebben onder andere betrekking op nog te ontvangen facturen en nog te betalen personeelskosten.
Informatie over de voor de Groep relevante valuta- en liquiditeitsrisico's is toegelicht in noot 31C.