Resultaten voor het jaar

2.2.2.1 5. Operationele segmenten

A. Basis voor segmentatie

De Groep onderscheidt de volgende drie strategische clusters, welke haar operationele en te rapporteren segmenten vormen:

  • Nederland

  • Duitsland / België

  • Verenigd Koninkrijk

Het assortiment dat de Groep verkoopt bestaat onder andere uit mengvoer, voer voor jonge dieren, speciaalvoer, ruwvoer en bijproducten alsmede zaden en meststoffen. Kernactiviteiten zijn de productie van voer, logistieke diensten en het aanbieden van Total Feed oplossingen gebaseerd op nutritionele know how.

De clusters bieden soortgelijke producten en diensten aan en kennen vergelijkbare productieprocessen en distributiemethoden. Omdat echter de operationele segmenten afzonderlijk worden bestuurd en sprake is van verschillende valuta (Verenigd Koninkrijk cluster versus de overige clusters) worden operationele segmenten niet geïntegreerd.

Deze opdeling in segmenten is consistent met de organisatiestructuur en de interne managementrapportage en representeert tevens de geografische regio’s waarin de Groep actief is. Het hoofdkantoor van de Groep is gevestigd in Lochem, Nederland.

De Directie van de Groep beoordeelt de interne managementrapportages van elk cluster op maandelijkse basis en opereert gezamenlijk als belangrijkste operationeel besluitvormend orgaan.

Er bestaan verschillende niveaus van integratie tussen de segmenten. Deze integratie betreft ook onderlinge leveringen van producten en gezamenlijke logistieke dienstverlening. De vaststelling van de prijzen van deze leveranties tussen segmenten vindt plaats op basis van zakelijke afspraken zoals die tussen onafhankelijke partijen zouden zijn gemaakt.

B. Informatie over te rapporteren segmenten

Informatie over de te rapporteren segmenten is hierna gepresenteerd. Het resultaat uit bedrijfsactiviteiten per segment betreft het resultaat voor rente en belastingen en wordt gebruikt voor het beoordelen en meten van de prestaties omdat dit volgens de Directie de belangrijkste maatstaf is bij evaluatie van de resultaten van de segmenten in vergelijking met andere ondernemingen actief in dezelfde bedrijfstak.

 

2.2.2.1.1

Te rapporteren segmenten
 
2017
In duizenden euro Nederland Duitsland/België Verenigd Koninkrijk Groep / eliminaties Geconsolideerd
Externe omzet 1.052.338 543.906 622.398 18 2.218.660
Omzet uit transacties tussen segmenten 64.774 2.636 - -67.410 -
Omzet 1.117.112 546.542 622.398 -67.392 2.218.660
 
Brutowinst 221.714 75.919 121.301 906 419.840
Overige bedrijfsopbrengsten 412 211 338 - 961
Bedrijfslasten -154.106 -63.919 -116.290 -12.464 -346.779
Bedrijfsresultaat 68.020 12.211 5.349 -11.558 74.022
Afschrijvingen, amortisatie en bijzondere waardeverminderingen 7.491 3.279 13.475 3.382 27.627
EBITDA 75.511 15.490 18.824 -8.176 101.649
 
Materiële vaste activa 82.860 36.288 82.572 4.184 205.904
Immateriële activa en goodwill 43.309 4.772 43.351 4.797 96.229
Deelnemingen verwerkt volgens de 'equity'-methode - 24.018 - - 24.018
Overige vaste activa 2.378 7.424 98 3.226 13.126
Vaste activa 128.547 72.502 126.021 12.207 339.277
Vlottende activa 191.384 167.072 101.787 -12.229 448.014
Totaal activa 319.931 239.574 227.808 -22 787.291
 
Eigen vermogen -180.419 -78.753 -38.226 -112.533 -409.931
Verplichtingen -139.512 -160.821 -189.582 112.555 -377.360
Totaal eigen vermogen en verplichtingen -319.931 -239.574 -227.808 22 -787.291
 
Investeringen(1) 13.762 4.288 17.739 3.231 39.020
Werkkapitaal 14.403 24.131 41.270 - 10.635 69.169
Onderliggende EBITDA(2) 75.396 15.647 18.579 -8.176 101.446
Onderliggende EBITDA / Brutowinst 34,0% 20,6% 15,3%   24,2%
 
2016
In duizenden euro Nederland Duitsland/België Verenigd Koninkrijk Groep / eliminaties Geconsolideerd
Externe omzet 958.523 519.543 630.704 192 2.108.962
Omzet uit transacties tussen segmenten 60.549 2.742 - -63.291 -
Omzet 1.019.072 522.285 630.704 -63.099 2.108.962
 
Brutowinst 201.555 69.901 134.654 1.262 407.372
Overige bedrijfsopbrengsten 1.557 1.017 1.271 104 3.949
Bedrijfslasten -144.762 -60.471 -121.165 -17.090 -343.488
Bedrijfsresultaat 58.350 10.447 14.760 -15.724 67.833
Afschrijvingen, amortisatie en bijzondere waardeverminderingen 8.550 4.035 10.712 2.747 26.044
EBITDA 66.900 14.482 25.472 -12.977 93.877
 
Materiële vaste activa 77.330 35.691 78.551 3.177 194.749
Immateriële activa en goodwill 44.780 4.817 46.615 5.969 102.181
Deelnemingen verwerkt volgens de 'equity'-methode - 21.653 - - 21.653
Overige vaste activa 2.908 10.056 7.361 -5.313 15.012
Vaste activa 125.018 72.217 132.527 3.833 333.595
Vlottende activa 187.634 144.571 105.818 4.651 442.674
Totaal activa 312.652 216.788 238.345 8.484 776.269
 
Eigen vermogen -147.448 -70.351 -33.373 -177.818 -428.990
Verplichtingen -165.204 -146.437 -204.972 169.334 -347.279
Totaal eigen vermogen en verplichtingen -312.652 -216.788 -238.345 -8.484 -776.269
 
Investeringen(1) 7.956 5.524 17.339 2.848 33.667
Werkkapitaal 35.730 41.822 50.295 - 7.961 119.886
Onderliggende EBITDA(2) 65.897 14.482 26.207 -12.977 93.609
Onderliggende EBITDA / Brutowinst 32,7% 20,7% 19,5%   23,0%
 
(1) Heeft betrekking op immateriële activa en materiële vaste activa
(2) Onderliggende EBITDA' betekent EBITDA exclusief incidentele posten.

2.2.2.1.2

De kolom Groep / eliminaties bevat zowel bedragen als gevolg van activiteiten voor de Groep als eliminaties in het kader van de consolidatie.

Onder overige vaste activa wordt in dit verband verstaan vastgoedbeleggingen, langlopende handels- en overige vorderingen en uitgestelde belastingvorderingen.

Het werkkapitaal bestaat uit de voorraden, biologische activa, kortlopende handels- en overige vorderingen minus de kortlopende verplichtingen.

De Groep is niet afhankelijk van individuele grote afnemers.

C. Aansluiting van het resultaat

De aansluiting tussen het bedrijfsresultaat van de te rapporteren segmenten en het winst voor belastingen van de Groep is hierna weergegeven:

In duizenden euro noot 2017 2016
Bedrijfsresultaat segmenten   74.022 67.833
Financieringsbaten 12 1.396 1.664
Financieringskosten 12 -3.770 -5.192
Aandeel resultaat deelnemingen verwerkt volgens 'equity'-methode, na belastingen 20 3.884 3.816
 
Winst voor belastingen   75.532 68.121

De daling van de financieringskosten van €1,4 miljoen wordt met name veroorzaakt door de aanvullende contributie die begin 2017 is gedaan aan het BOCM PAULS Ltd. (Verenigd Koninkrijk) pensioenplan. Zie noot 15A voor meer informatie over de pensioenplannen.

2.2.2.2 6. Bedrijfscombinaties

Acquisitie Wilde Agriculture Ltd. (Verenigd Koninkrijk)

Op 25 mei 2017 heeft de Groep de volledige zeggenschap verworven over Wilde Agriculture Ltd. De overnamesom bedroeg €2,0 miljoen waarvan €0,5 miljoen voorwaardelijk. De voorlopige reële waarde van de verkregen activa is vastgesteld op €2,1 miljoen, inclusief €0,9 miljoen geacquireerde liquide middelen. De voorlopige reële waarde van verkregen passiva bedraagt €0,6 miljoen. De ontstane goodwill van €0,5 miljoen is voornamelijk toe te rekenen aan de synergievoordelen die naar verwachting zullen worden gerealiseerd bij het integreren van Wilde Agriculture Ltd. binnen het cluster Verenigd Koninkrijk. Derhalve is de goodwill gealloceerd aan dit cluster. De overname is niet materieel voor de Groep in het kader van de toelichtingsvereisten van IFRS 3.

Acquisities 2016

Acquisitie VleutenSteijnVoeders B.V. (Nederland)

Op 22 juli 2016 heeft ForFarmers de overname van VleutenSteijnVoeders B.V. ('Vleuten-Steijn) aangekondigd. Goedkeuring voor deze transactie werd eind september 2016 verkregen, waarna ForFarmers alle aandelen van Vleuten-Steijn heeft overgenomen. Vleuten-Steijn is een veevoederonderneming gericht op de varkenssector in voornamelijk Zuidoost-Nederland en Duitsland. De onderneming genereerde in 2015 een omzet van circa €91 miljoen door de verkoop van circa 295.000 ton voeders aan veelal grotere bedrijven in met name het zeugen- en biggensegment. Vleuten-Steijn heeft de productie van diervoeders aan derden uitbesteed. De bedrijfsactiviteiten van Vleuten-Steijn worden geïntegreerd in ForFarmers Nederland.

Vleuten-Steijn wordt vanaf 1 oktober 2016 geconsolideerd in de resultaten van ForFarmers. In 2016 droeg vanaf de datum van acquisitie Vleuten-Steijn €21,9 miljoen bij aan de omzet en €0,9 miljoen aan het resultaat voor belastingen. Indien de acquisitie van Vleuten-Steijn had plaatsgevonden per begin boekjaar zou de bijdrage in 2016 aan de omzet €85,1 miljoen en de bijdrage aan het resultaat voor belastingen €3,1 miljoen hebben bedragen. Hiermee zou per begin boekjaar 2016 de omzet van de Groep €2.172 miljoen hebben bedragen en het resultaat voor belastingen van de Groep €70,4 miljoen.

De verkrijgingsprijs samenhangend met de acquisitie bedroeg €30,5 miljoen. Het positieve verschil tussen de verkrijgingsprijs en de reële waarde van de identificeerbare activa en verplichtingen is geactiveerd als goodwill. De goodwill is bepaald op €15,6 miljoen. De goodwill is de waarde van de verwachte synergie-voordelen van de acquisitie. De goodwill is volledig toegerekend aan het cluster Nederland.

Zoals overeengekomen in de koopovereenkomst is 70% van de transactiesom in 2016 betaald (€20,5 miljoen). Het restant wordt betaald na 3 jaar, afhankelijk van het behalen van een aantal reeds bepaalde criteria. De Groep heeft hiervoor €7.638 duizend als voorwaardelijke vergoeding opgenomen, zijnde de reële waarde op de overnamedatum (1 oktober 2016). Op 31 december 2017 was de waarde van de voorwaardelijke vergoeding gestegen tot €7.748 duizend (zie noot 30).

De reële waarden van de identificeerbare activa en verplichtingen van Vleuten-Steijn aangekocht in 2016 per de datum van acquisitie zijn niet veranderd en definitief geworden in 2017:

In duizenden euro Vleuten Steijn
 
Materiële vaste activa 39
Immateriële activa (klantenportefeuille) 9.039
Voorraden 57
Handels- en overige vorderingen 10.665
Actuele belastingvorderingen 122
Geldmiddelen en kasequivalenten 1.348
Activa 21.270
 
Uitgestelde belastingverplichtingen 2.260
Handelsschulden en overige verplichtingen 3.891
Actuele belastingverplichtingen 163
Verplichtingen 6.314
 
Totaal identificeerbare netto activa tegen reële waarde 14.956
Goodwill gerelateerd aan de overname 15.569
 
Verkrijgingsprijs 30.525

 
 
 
 
 
 
 

 



Vaststelling reële waarden

Verworven activa Waarderingstechniek
Materiële vaste activa Marktvergelijkingstechniek en kostentechniek: Het waarderingsmodel gaat uit van genoteerde marktprijzen voor vergelijkbare posten, indien beschikbaar, en afgeschreven vervangingskosten, waar van toepassing. Afgeschreven vervangingskosten omvatten aanpassingen voor fysieke slijtage en functionele en financiële veroudering.
Immateriële activa Multi-period excess earnings'-methode: de ‘multi-period excess earnings’-methode gaat uit van de contante waarde van de netto kasstromen die naar verwachting worden gegenereerd door de klantenrelaties.
Voorraden Marktvergelijkingstechniek: De reële waarde wordt bepaald op basis van de geschatte verkoopprijs onder normale zakelijke omstandigheden, minus de geschatte kosten van sluiting en verkoop, en een redelijke winstmarge op basis van de inspanningen die vereist zijn om de voorraden gereed te maken en te verkopen.

2.2.2.3 7. Desinvesteringen

Gedurende 2017 hebben geen desinvesteringen plaatsgevonden.

Desinvesteringen 2016

In 2016 heeft de Groep zijn belang in Leafield Feeds Ltd. aan SugaRich verkocht voor €1,3 miljoen, resulterend in een winst van €0,8 miljoen welke geclassificeerd is als overige bedrijfsopbrengsten in de winst-en-verliesrekening.

Tevens heeft de Groep in 2016 de indirecte transportactiviteiten van Wheyfeed Ltd. (Verenigd Koninkrijk) verkocht aan de voormalige aandeelhouder van Wheyfeed Ltd.. De boekwinst van €0,4 miljoen heeft betrekking op de afgestoten transportmiddelen en is verantwoord onder overige bedrijfsopbrengsten, zie noot 10.

2.2.2.4 8. Omzet

De geografische verdeling van de omzet kan als volgt worden weergegeven:

In duizenden euro 2017 2016
 
Nederland 924.699 856.911
Duitsland 504.830 461.478
België 141.704 136.837
Verenigd Koninkrijk 622.059 630.668
Overige landen binnen EU 24.878 22.534
Overige landen buiten EU 490 534
 
Totaal 2.218.660 2.108.962

De verdeling van de omzet per categorie kan als volgt worden weergegeven:

In duizenden euro 2017 2016
 
Mengvoer 1.765.297 1.712.056
Overige omzet 453.363 396.906
 
Totaal 2.218.660 2.108.962
De toename van de omzet van €109,7 miljoen is inclusief een negatief valuta-effect van €40,7 miljoen, waarbij het netto effect van acquisities en desinvesteringen zorgde voor een toename van de omzet met €61,8 miljoen. Dit resulteert in een toename van de autonome omzet met €88,6 miljoen. Deze toename wordt verklaard door een toename in het volume in combinatie met een stijging van de prijzen van grondstoffen en energie. 

De overige omzet heeft voornamelijk betrekking op leveringen van enkelvoudige voeders, overige handelsproducten alsmede dienstverlening (deze categorieën zijn individueel allen immaterieel voor separate presentatie).

 

 

 

 

 

 

2.2.2.5 9. Kosten van grond- en hulpstoffen

De stijging van de kosten van grond- en hulpstoffen wordt verklaard door  een toename in het volume in combinatie met een stijging van de prijs van de grondstoffen, gecompenseerd door een negatief valuta-effect.

In 2017 is op voorraden een bedrag van €40 duizend voorzien (2016: €35 duizend), wat is verwerkt in de kosten van grond- en hulpstoffen.

2.2.2.6 10. Overige bedrijfsopbrengsten

2017

De overige bedrijfsopbrengsten in 2017 bestaan met name uit een ontvangen nabetaling van €0,3 miljoen inzake de verkoop van Adaptris (Verenigd Koninkrijk) en de verkoop van overige vaste bedrijfsmiddelen in Nederland ter hoogte van €0,2 miljoen.

2016

De overige bedrijfsopbrengsten bevatten in 2016 onder meer bedragen voor de desinvestering in Leafield Feeds Ltd. (Verenigd Koninkrijk), €0,8 miljoen, de verkoop van transportmiddelen van Wheyfeed Ltd. (Verenigd Koninkrijk), €0,4 miljoen, de verkoop van de bedrijfshal in Doetinchem (Nederland), €0,1 miljoen, en de verkoop van grond in Oss (Nederland), €0,9 miljoen. Deze laatste werd eerder geclassificeerd als activa aangehouden voor verkoop. Voor nadere informatie zie noot 7 en 25. 

2.2.2.7 11. Bedrijfslasten

De stijging van de bedrijfslasten bedraagt €3,3 miljoen, ondanks een daling van €7,7 miljoen als gevolg van een valuta-effect. Het effect van acquisities en desinvesteringen bedraagt €0,7 miljoen. De autonome stijging van de bedrijfslasten bedroeg derhalve €10,3 miljoen.

A. Overige bedrijfskosten

In duizenden euro 2017 2016
 
Energie, transport en onderhoudskosten 116.822 112.162
Verkoopkosten 5.805 9.813
Overige 45.096 44.927
 
Totaal 167.723 166.902

De overige bedrijfskosten stijgen met €0,8 miljoen, ondanks een daling van €3,5 miljoen veroorzaakt door valuta-effecten. Het effect van acquisities en desinvesteringen is nihil. De autonome stijging van de overige bedrijfskosten komt daarmee op €4,3 miljoen. Deze stijging wordt met name veroorzaakt door hogere kosten voor energie/brandstof, transport en onderhoudskosten. De verkoopkosten zijn met name lager door een netto vrijval van de voorziening voor bijzondere waardeverminderingen met betrekking tot handelsvorderingen ter hoogte van €1,6 miljoen (2016: netto toevoeging van €0,9 miljoen). De overige bedrijfskosten in 2016 bevatten ook eenmalige kosten met betrekking tot de beursnotering (€1,5 miljoen). Verder waren de automatiseringskosten hoger in 2017 en waren de kosten voor tijdelijk personeel hoger in 2017.

B. Kosten voor onderzoek en ontwikkeling

De kosten voor onderzoek en ontwikkeling bedroegen in 2017 €5,6 miljoen (2016: €4,8 miljoen). Deze kosten hebben hoofdzakelijk betrekking op de kosten van nutritionele specialisten, productmanagers en laboratoriummedewerkers.

C. Honoraria van de accountant

De volgende honoraria van KPMG Accountants N.V. zijn ten laste gebracht van de Groep, haar dochtermaatschappijen en andere maatschappijen die zij consolideert, een en ander zoals bedoeld in artikel 2:382a lid 1 en 2 BW.

In duizenden euro KPMG Accountants NV Overig KPMG netwerk Totaal KPMG
2017      
Onderzoek van de jaarrekening 569 347 916
Andere controleopdrachten 30 38 68
Adviesdiensten op fiscaal terrein - - -
Andere niet-controlediensten - - -
 
Totaal 599 385 984
 
2016      
Onderzoek van de jaarrekening 569 371 940
Andere controleopdrachten 22 36 58
Adviesdiensten op fiscaal terrein - - -
Andere niet-controlediensten - - -
 
Totaal 591 407 998

De in de tabel vermelde honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening hebben betrekking op de totale honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening, ongeacht of de werkzaamheden al gedurende het boekjaar zijn verricht. De overige accountantskosten (dit zijn de 'Andere controleopdrachten') zijn verantwoord in het jaar waarin de diensten zijn verricht.

De opdrachten naast de controle van de jaarrekening hebben betrekking op specifiek overeengekomen werkzaamheden met betrekking tot bestuurdersbezoldiging, bonusdoelstellingen en bankconvenanten. Daarnaast zijn diverse subsidieverklaringen afgegeven door KPMG.

2.2.2.8 12. Netto financieringslasten

In duizenden euro 2017 2016
 
Overige rentebaten 1.396 1.664
 
Totaal financieringsbaten 1.396 1.664
 
Lasten inzake omrekening vreemde valuta -180 -444
Rentelasten pensioen -1.083 -2.098
Overige rentelasten -1.195 -1.506
Overige financiële lasten -1.312 -1.144
 
Totaal financieringslasten -3.770 -5.192
 
Netto financieringslasten opgenomen in de winst-en-verliesrekening -2.374 -3.528

Als gevolg van de daling van het Britse pond is zowel in 2017 als in 2016 een verlies geleden inzake omrekening van vreemde valuta.

De overige rentebaten betreffen voornamelijk ontvangen rente op uitstaande langlopende vorderingen (leningen) en banktegoeden. De overige rentelasten betreffen voornamelijk betaalde rente op (bank)leningen en overige financieringsverplichtingen.

De toename van de overige financiële lasten wordt met name veroorzaakt door de oprenting van de voorwaardelijke vergoeding met betrekking tot de overname van Vleuten-Steijn in 2016, zie noot 6 voor meer informatie.  Daarnaast bevatten de overige financiële lasten een afschrijving van €0,4 miljoen (2016: €0,4 miljoen) met betrekking tot geactiveerde kosten voor een in 2014 afgesloten financiering, zoals nader is toegelicht onder noot 28.

 

 

 

 

 

 

 

 

2.2.2.9 13. Winst per aandeel

A. Gewone winst per aandeel

De berekening van de gewone winst per aandeel is gebaseerd op de hierna weergegeven resultaten toerekenbaar aan gewone aandeelhouders en gewogen gemiddelde aantallen uitstaande gewone aandelen.

Aan gewone aandeelhouders toe te rekenen winst
In duizenden euro 2017 2016
 
Winst over het boekjaar, toe te rekenen aan aandeelhouders van de Vennootschap 58.554 53.260
 

Gewogen gemiddeld aantal aandelen
  2017 2016
 
Gewone aandelen in omloop per 1 januari 106.261.041 106.261.041
Effect van gehouden eigen aandelen (gewogen gemiddelde gedurende het jaar) -2.183.545 -110.881
 
Gewogen gemiddeld aantal aandelen per 31 december 104.077.496 106.150.160

Gewone winst per aandeel
In euro 2017 2016
 
Gewone winst per aandeel 0,56 0,50
 

Voor het aantal uitstaande aandelen per 31 december wordt verwezen naar noot 26.

B. Verwaterde winst per aandeel

De berekening van de verwaterde winst per aandeel is gelijk aan de calculatie van de gewone winst per aandeel omdat er in 2016 en 2017 geen nieuwe aandelen zijn uitgegeven. Voor aanvullende informatie wordt verwezen naar noot 26.